استرس در اصل چیه؟

به بیان مقاله ای که به تازگی و به مناسبت روز جهانی سلامت روان در مرکز مشاوره دانشگاه تهران منتشر شد، استرس یعنی احساس قرار گرفتن تحت فشار غیر عادی، که میتونه به عوامل مختلفی مثل درس، موقعیت شغلی، مشکلات خانودگی یا شخصی و.. وابسته باشه.

چه تاثیری داره؟

استرس میتونه هم روی جسم و هم روان ما با شدت های متفاوتی تاثیر بذاره. حتی پژوهش ها نشون میدن که تاثیر استرس میتونه گاهی مثبت باشه اما فقط وقتی کوتاه مدت اتفاق بیفته. از طرفی استرس بلند مدت و بیش از حد، میتونه منجر به بیماری هایی مانند بیماری قلبی و مشکلات روحی مانند اضطراب و افسردگی بشه. (دقت کنید که در این قسمت از مقاله اضطراب یک مشکل روحی و متفاوت از استرس معرفی میشه.)

از کجا بفهمم استرس دارم؟

ببینید بخش عمده ای از این احساس معمولا در مرحله ی اول توسط خود فرد درک میشه، ولی نشونه هایی هم وجود داره که در افراد متفاوت میتونه بروز کنه. مثلا مشکلات خواب، تعریق یا تغییر در اشتها برخی از نشانه های معمول استرس هستند. در ادامه به بررسی دقیق تر این نشانه ها هم می پردازیم.

نشانه های رفتاری:

استرس همچنان میتونه منجر به احساساتی مثل نگرانی، تحریک پذیری و یا عزت نفس پایین بشه و در شما احساس گوشه گیری، بلاتکلیفی و میل به گریه ایجاد کنه. یا به طور مثال ممکنه شما در بازه ای از زمان کنترل رفتار و افکارتون رو از دست بدید، غیر منطقی و پرخاشگرانه رفتار کنید یا یک مسئله رو بارها در ذهنتون مرور کنید، که این حالت ها به مرور همدیگه رو تشدید کرده و باعث بروز نشانه های فیزیکی هم میشن، که این حتی میتونه شما رو به این فکر بندازه که دچار بیماری جسمی هستید.

چه اتفاقی می افته؟

نشانه های استرس در نتیجه ی ترشح هورمون های استرس در بدن که وظیفه ی کمک به کنار آمدن با فشار و تهدید رو دارن پدیدار میشن. به نقل از این مقاله: به این پدیده واکنش جنگ یا گریز می گوییم، هورمون های آدرنالین و نورآدرنالین فشار شما را بالا برده و منجر به افزایش ضربان قلب و تعریق می شوند. این بدن شما را برای یک واکنش اضطراری آماده می کند و همچنین این هورمون ها می توانند جریان خون به سطح پوست را کاهش داده یا باعث کاهش فعالیت معده شوند. در نتیجه ی این تغییرات شما ممکن است احساس سردرد، تنش عضلانی، حالت تهوع، سوءهاضمه و سرگیجه کنید.

چطور از بین میره؟

عموما وقتی که تهدید یا فشار برطرف بشه هورمون استرس به سطح عادی بر می گرده ولی اگر شما به طور مداوم تحت استرس باشید سطح این هورمون ها در بدن بالا میمونه و وقتی که نتونید برای تغییر شرایط یا حفاظت از خود بجنگید، مواد شیمیایی به دست آمده از فعالیت هورمون ها در بدن بدون استفاده شده و در نتیجه ی تجمیع آنها تغییراتی در بدن رخ میده که میتونه سلامتی شما رو به خطر بندازه.

اقدام به درمان:

عموما وقتی که تهدید یا فشار برطرف بشه هورمون استرس به سطح عادی بر می گرده ولی اگر شما به طور مداوم تحت استرس باشید سطح این هورمون ها در بدن بالا میمونه و وقتی که نتونید برای تغییر شرایط یا حفاظت از خود بجنگید، مواد شیمیایی به دست آمده از فعالیت هورمون ها در بدن بدون استفاده شده و در نتیجه ی تجمیع آنها تغییراتی در بدن رخ میده که میتونه سلامتی شما رو به خطر بندازه.

علائم متدوال:

مشکل در تمرکز

احساس غرق شدگی

دشواری در آرام گرفتن

تغییر خلق به طور ثابت یا ادواری

عزت نفس پایین

احساس درد،‌ مخصوصا درد های عضلانی

حالت تهوع و سرگیجه

تغییر در عادات خواب