ممکن است تفاوت استرس و اضطراب به طور کامل برای شما روشن نباشد و مانند بسیاری از افراد این دو واژه را به‌جای هم به کار ببرید. اما باید بدانید که این دو واژه تفاوت‌های زیادی با یکدیگر دارند که بسته به شرایط و دلایل مختلف، خود را به شکل‌های متفاوتی نشان می‌دهند. جالب است بدانید که استرس و اضطراب همیشه بد نیستند و در برخی مواقع حتی می‌توانند مفید باشند.

برای مثال، استرس می‌تواند فرد را برای مقابله با یک موقعیت چالش‌برانگیز آماده کند، یا اضطراب می‌تواند موجب افزایش هوشیاری در شرایط خطرناک شود. همانطور که حدس می‌زنید، هدف این مقاله توضیح تفاوت‌ استرس و اضطراب است. اما برای درک بهتر این موضوع، ابتدا بیایید بررسی کنیم که استرس به چه معناست و در چه موقعیت‌هایی خود را نشان می‌دهد.

استرس چیست و انواع استرس

استرس یک واکنش طبیعی بدن به موقعیت‌های چالش‌برانگیز یا تهدیدآمیز است که به احساس نگرانی و فشار منجر می‌شود. این واکنش فیزیولوژیکی شامل ترشح هورمون‌های استرس است که بدن را برای مقابله با خطر آماده می‌کند و به حالت "نبرد یا فرار" می‌برد. استرس در کوتاه‌مدت می‌تواند مفید باشد و فرد را قادر به مواجهه با چالش‌ها و فشارها می‌کند، مانند انجام یک سخنرانی یا دویدن در یک ماراتن.

اما اگر استرس به طور مداوم و بیش از حد ادامه یابد، می‌تواند تاثیرات منفی بر سلامت جسمی و روانی فرد بگذارد و مشکلاتی مانند اضطراب، افسردگی و بیماری‌های قلبی به همراه داشته باشد. نحوه برخورد با استرس بسته به عواملی مانند ژنتیک، شخصیت فرد و شرایط اجتماعی و اقتصادی او متفاوت است. به طور کلی، استرس یک واکنش طبیعی و لازم است که بقای انسان را در شرایط خاص تضمین می‌کند، اما مدیریت صحیح آن برای حفظ سلامت و رفاه فرد ضروری است.

انواع استرس شامل استرس حاد، استرس مزمن، استرس مثبت (Eustress)، استرس منفی (Distress)، استرس تروماتیک، استرس شغلی و استرس اجتماعی می‌شود.

تفاوت استرس و اضطراب

استرس و اضطراب هر دو واکنش‌های احساسی طبیعی هستند که بر بدن و ذهن تأثیر می‌گذارند، اما تفاوت استرس و اضطراب در این است که این دو احساس به دلایل مختلف ایجاد می‌شوند و ویژگی‌های متفاوتی دارند. استرس زمانی رخ می‌دهد که با یک چالش یا فشار بیرونی مواجه می‌شویم، مثل مشکلات کاری، روابط یا شرایط زندگی. این احساس معمولاً موقتی است و به محض رفع تهدید، از بین می‌رود. علائم استرس شامل خستگی، اضطراب کوتاه‌مدت، درد عضلانی و اختلال در خواب است.

اما اضطراب بیشتر یک حالت درونی است که ممکن است بدون وجود یک دلیل مشخص یا تهدید خارجی ادامه یابد. این احساس می‌تواند مزمن باشد و حتی زمانی که هیچ مشکلی وجود ندارد، فرد را درگیر نگرانی و ترس کند. اضطراب می‌تواند کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد و باعث مشکلاتی در تمرکز، خواب و روابط اجتماعی شود.

در هر دو حالت، بدن به صورت طبیعی واکنش نشان می‌دهد، هورمون‌های استرس ترشح می‌شود و بدن آماده مقابله با خطر می‌شود. با این حال، تفاوت اصلی در این است که استرس به یک عامل بیرونی واکنش نشان می‌دهد، در حالی که اضطراب بیشتر یک احساس درونی است که بدون دلیل مشخص ادامه می‌یابد. این موضوع به وضوح نشان می‌دهد که مرز باریکی بین این دو وجود دارد، و درک این نکته می‌تواند به ما کمک کند تا بهتر تفاوت استرس و اضطراب را شناسایی کرده و آن‌ها را به شیوه‌ای مؤثر مدیریت کنیم.

علائم استرس و اضطراب شدید

علائم استرس:

۱)  تپش قلب

۲)  حمله شدید احساسات

۳)  تنهایی

۴) تنفس سریع یا به نفس نفس افتادن

۵)  افکار مضطرب

۶) بدخلقی، تحریک پذیری یا عصبانیت

۷)  حالت تهوع

۸)  سرگیجه

۹)  اسهال یا یبوست

۱۰)  ناراحتی

۱۱)  مقایسه

حالا نشانه های اضطراب چی هستن؟

۱)  تپش قلب

۲)  تنفس سریع

۳)  عصبی بودن

۴) تعریق

۵)  بی قراری

۶) حس ناراحتی یا ترس

۷)  اسهال یا یبوست

بسیاری از علائم استرس و اضطراب شباهت‌های زیادی به هم دارند، به همین دلیل تفکیک و تشخیص دقیق آن‌ها می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. اما با این حال، دو تفاوت اساسی بین استرس و اضطراب وجود دارد که آگاهی از آن‌ها می‌تواند به ما کمک کند تا بهتر بتوانیم این دو را از هم متمایز کرده و به‌طور مؤثرتر با هر کدام از آن‌ها مقابله کنیم.

۱) مهمترین تفاوت اضطراب و استرس این است که استرس علت مشخصی داره. ولی علت مشخصی برای اضطراب نداریم. زمانی که تو میگی نگرانم و این نگرانی و ترس علت مشخصی داره که تو به اون آگاهی  پس تو استرس داری

۲) استرس سریع از بین می رود اما اضطراب اغلب دووم بیشتری داره

وقتی استرس داری، عامل ناخوشایند معمولاً واضح است و در صورتی که این عامل توسط دکتر، مشاور یا روش‌های درمانی مناسب رفع شود، استرس از بین می‌رود. اما اضطراب معمولاً این‌طور عمل نمی‌کند. اضطراب می‌تواند بدون وجود علت خاصی ادامه یابد و حتی زمانی که عامل ایجادکننده‌ی استرس رفع شده باشد، احساس اضطراب همچنان باقی می‌ماند.

درمان استرس و اضطراب | غلبه بر استرس و اضطراب

۱)  نفس آرام کشیدن

بهترین کاری که می‌توانید هنگام تجربه استرس یا اضطراب انجام دهید، این است که آرام و عمیق نفس بکشید. تنفس عمیق در لحظات فشار و استرس به شما کمک می‌کند تا آرامش پیدا کنید و اضطراب‌تان کاهش یابد. برای اینکه بتوانید در زمان‌هایی که تحت فشار هستید، به راحتی این تکنیک را به کار ببرید، بهتر است در زمان‌های آرامش نفس کشیدن عمیق را تمرین کنید.

۲) آروم کردن ذهن

 پیشنهاد من برای آرام نگه‌داشتن ذهن و کاهش استرس و اضطراب، این است که هر روز برای مدت زمانی از فضای دیجیتال دور شوید. چند ساعتی بدون موبایل بودن نه تنها هیچ ضرری ندارد، بلکه برای سلامت روان بسیار مفید است. می‌توانید این زمان را با پیاده‌روی بگذرانید؛ این کار به شما کمک می‌کند تا استرس و اضطراب‌تان کاهش یابد و ذهن‌تان از هیاهوی روزمره آرام شود.

۳) ورزش روزانه 

ورزش روزانه نه تنها برای درمان استرس و اضطراب مفید است، بلکه به‌عنوان یک پیشگیری مؤثر نیز عمل می‌کند. فعالیت بدنی منظم به ترشح هورمون‌های شادی‌آور کمک می‌کند، که می‌تواند از بروز استرس و اضطراب جلوگیری کرده و آرامش ذهنی شما را حفظ کند.

۴)  معاشرت با اشخاص آرام 

می‌گویند ما میانگین پنج نفری هستیم که بیشتر با آن‌ها در ارتباطیم. بنابراین، اگر بیشتر وقتتان را با افراد استرسی و مضطرب بگذرانید، به مرور شبیه آن‌ها خواهید شد. برای حفظ آرامش ذهنی و کاهش استرس و اضطراب، بهتر است آدم‌های اطرافتان را پاکسازی کنید و با کسانی وقت بگذرانید که انرژی مثبت و آرامش به شما منتقل می‌کنند.

۵) تغییر سبک زندگی

ورزش روزانه، خواب کافی، تغذیه سالم و خودداری از کافئین و الکل، همگی به‌عنوان داروهای خانگی عمل می‌کنند که می‌توانند نشانه‌های استرس و اضطراب را کاهش دهند. این عادت‌های سالم به شما کمک می‌کنند تا ذهن و بدن‌تان در وضعیت تعادلی باقی بمانند و احساس آرامش بیشتری داشته باشید.

۶) دارو درمانی

ممکن است با این روش‌ها چندان موافق نباشید، اما به هر حال این‌ها می‌توانند به کاهش استرس و اضطراب کمک کنند. اما مهم‌تر از همه، این است که حتماً برای مشاوره و درمان به روان‌درمانگر مراجعه کنید و هیچ‌وقت صرفاً بر اساس توصیه‌های غیرمتخصصانه و بدون مشورت، اقدام نکنید. باید بدانید که درمان استرس و اضطراب نیاز به دقت و توجه به جزئیات دارد.

۷) روان درمانی

درمان CBT (شناخت‌درمانی رفتاری) می‌تواند در کنترل و کاهش استرس و اضطراب بسیار مؤثر باشد. به نظر من، این روش حتی از دارو درمانی نیز می‌تواند کارآمدتر باشد، زیرا به فرد کمک می‌کند تا افکار منفی و الگوهای رفتاری که موجب اضطراب و استرس می‌شوند را شناسایی و اصلاح کند.